Η διδακτορική του διατριβή επαναπάτρισε τις τοιχογραφίες

Στα εργαστήρια του Βυζαντινού Μουσείου ειδικοί συντηρητές φροντίζουν για την αποκατάσταση τεσσάρων βυζαντινών τοιχογραφιών του 16ου αιώνα μετά το μεγάλο ταξίδι τους στις παράνομες αγορές έργων τέχνης.
Οι τοιχογραφίες είχαν κλαπεί το 1978 από την εκκλησία της Παλαιοπαναγιάς στη Στενή Ευβοίας και εντοπίστηκαν το 2006 στην αποθήκη ενός Ιταλού εμπόρου στη Βασιλεία της Ελβετίας. Ο επαναπατρισμός τους, έπειτα από 32 χρόνια, κατέστη δυνατός χάρη στη διδακτορική διατριβή που είχε κάνει νεότερος, ως πρωτοσύγκελος, στις αρχές της δεκαετίας του '70, ο νυν Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος.
Εκείνη η μονογραφία του Αρχιεπισκόπου υπό τον τίτλο «Μεσαιωνικά Μνημεία Ευβοίας», που είχε βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών το 1971, αποτέλεσε βασικό όπλο και πειστήριο για την ταυτοποίησή τους και την οριστική επιστροφή τους στην Ελλάδα.

Τα έργα που καταγράφηκαν σε χρόνο ανύποπτο, στο πλαίσιο της διατριβής ενός ιερέα, απέκτησαν τη διάσταση πολύτιμων ντοκουμέντων που έπεισαν και τις εισαγγελικές αρχές της Ελβετίας, πριν από ένα χρόνο, για την απόδοση των τοιχογραφιών στον τόπο όπου ανήκουν. Οι ελληνικές και διεθνείς αρχές προωθούν ιδιαιτέρως την ψηφιακή αποτύπωση των μνημείων και την καταλογογράφηση στο πλαίσιο της αναζήτησης χαμένων θησαυρών. Κι όμως στην ψηφιακή εποχή διαπιστώνει κανείς ότι ένα βιβλίο που εκδόθηκε πριν από 40 χρόνια μπορεί να είναι εξίσου πολύτιμο.
Ο ιστορικός, κηρυγμένος ναός της Παλαιοπαναγιάς που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της Στενής, είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία που εντοπίζονται στην παραδίρφυα περιοχή της Εύβοιας. Πρόκειται για σημαντικό βυζαντινό σταυρεπίστεγο ναό, αρχιτεκτονικό τύπο που επικρατεί στην τοπική ναοδομία της Εύβοιας. Αν και έχει υποστεί νεότερες επεμβάσεις που αλλοίωσαν τη μορφή του εσωτερικά και εξωτερικά, διασώζει στο εσωτερικό του αξιόλογες τοιχογραφίες που χρονολογούνται στον 16ο αιώνα.Τη νύχτα της 23ης Αυγούστου το 1978 από τον ιστορικό βυζαντινό ναό εκλάπησαν επτά τοιχογραφίες και τέσσερις εικόνες.

Συγκεκριμένα αποσπάσθηκαν οι τοιχογραφίες που απεικόνιζαν:
1 Δύο στρατιωτικούς αγίους (Αγιος Νικήτας και Αγιος Θεόδωρος).
2 Στηθάριο με παράσταση του Αγίου Ερμολάου.
3 Στηθάριο που απεικόνιζε τον Αγιο Μακάριο.
4 Δύο μορφές Ιεραρχών από το εσωτερικό του Ιερού.
5 Κεφαλή στρατιωτικού αγίου, εικονίζουσα τον Αγιο Νέστορα.

Η συνέχεια εδω