Μετακινήσεις πληθυσμού στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1940

Απο το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Κομοτηνή 1-3 Ιουλίου 2011

Παρά την εντατική έρευνα των τελευταίων ετών για τη δεκαετία του 1940 στην ελληνική και τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα, το ζήτημα της μετακίνησης πληθυσμού, που έρχεται συχνά στο προσκήνιο της επιστημονικής συζήτησης, δεν έχει μελετηθεί συστηματικά. Το θέμα των μετακινήσεων των πληθυσμών στα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου ήταν, βέβαια, από τα θέματα που απασχόλησαν την έρευνα ήδη από τη δεκαετία του ’70, με σημαντικές προσεγγίσεις και εκδοτικές απόπειρες για ειδικές περιπτώσεις μετακινήσεων (π.χ. «παιδομάζωμα» - «παιδοφύλαγμα», πολιτικοί πρόσφυγες, εξόριστοι, «ανταρτόπληκτοι» κ.λπ.), χωρίς ωστόσο το ζήτημα της μετακίνησης πληθυσμού να αντιμετωπίζεται συνολικότερα και με επικέντρωση στην ίδια τη διαδικασία της μετακίνησης (κίνητρα, αριθμητικά δεδομένα, μέσα και τρόποι, σταθμοί/προορισμοί, δημογραφικές και άλλες συνέπειες). Από την άλλη μεριά, η δεκαετία του 1940, αν και δεν φαίνεται να είναι η πιο κρίσιμη αναφορικά με το ζήτημα της μετακίνησης πληθυσμού (σε σύγκριση π.χ. με τη δεκαετία του 1920 και το Μεσοπόλεμο), αποτελεί ωστόσο σημαντική τομή για τη διαμόρφωση της σύγχρονης Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτό, οι μετακινήσεις πληθυσμού αποτελούν έναν καθοριστικό παράγοντα, ελάχιστα όμως μέχρι σήμερα μελετημένο.
Για το λόγο αυτό, το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, μετά από πρόταση της Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας Civil Wars Study Group (Ομάδα Μελέτης Εμφυλίων Πολέμων), διοργανώνει επιστημονικό συνέδριο στην Κομοτηνή στις 1-3/7/2011 με θέμα «Μετακινήσεις πληθυσμού στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1940».
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου, θα εξεταστούν θεματικές όπως:
• Μετακινήσεις από τη βουλγαρική ζώνη κατοχής.
• Στρατός, αντάρτες και πολίτες στη διάρκεια της Κατοχής.
• Οι εθνοτικές πτυχές των μετακινήσεων της δεκαετίας του 1940.
• Σχεδιασμένες μετακινήσεις αμάχων την περίοδο του Εμφυλίου: «ανταρτόπληκτοι» ή «συμμοριόπληκτοι» και πολιτικοί εξόριστοι.
• Η εμπειρία της «υπερορίας»: Όψεις από τις μετακινήσεις των πολιτικών προσφύγων του Εμφυλίου.

Η συνέχεια εδω