Η Βόρεια Εύβοια ανασυντάσσει την κοινωνία της

Το ΣαββατοΚύριακο 14 & 15 Ιαν 2012, στο Λύκειο Ιστιαίας, η Διασυλλογική προσπάθεια των Πολιτιστικών Συλλόγων Βόρειας Εύβοιας πρόσφερε μια ευκαιρία για ποιο αισιόδοξο 2012 και κυρίως ποιο αισιόδοξο μέλλον.

Η προσεγμένη ζεστή αίθουσα εκδηλώσεων του Λυκείου Ιστιαίας γέμισε με πολίτες που ήρθαν από πολύ μακριά (από Θεσσαλονίκη, από Αθήνα, από Άστρος Κυνουρίας, από Κάρυστο, από Χαλκίδα, από Ροβιές, από Βοιωτία κλπ) που ήρθαν όχι για να πουν κάτι ή απλά να ακούσουν , αλλά κυρίως για να συμμετέχουν στην τοπική κοινωνική ζύμωση. Όπως την προσδιόρισε η διασυλλογική ομάδα το περιβάλλον, στο οποίο ζούμε όλοι μαζί, δέχεται πιέσεις κυρίως από τον αγροτικό τομέα και γι’ αυτό επέλεξαν ως πρώτη προσέγγιση να ασχοληθούν με την Αγροτική Ανάπτυξη με τίτλο «ο αγρότης … καλλιεργεί, μεταποιεί, προωθεί». Βέβαια το περιβάλλον δεν είναι μόνο το φυσικό, αλλά και το πολιτικό, το πολιτιστικό, το τεχνολογικό, το οικονομικό, το κοινωνικό κλπ.

Ανάμεσα στους πολλούς συγκατοίκους-συμπολίτες διακρίναμε τον κ. Γεώργιο Νούλα (Αντιδήμαρχο Ιστιαίας), τον κ. Γιάννη Αναστασίου (Πρόεδρο Δημ. Συμβουλίου). Τον κ. Γιάννη Κάπολο (πρώην Δήμαρχο), τον κ. Συμεών Κεδίκογλου (Βουλευτή), τον κ. Ηλία Πέτση (Δημοτικό Σύμβουλο-Επικεφαλής Αντιπολίτευσης), την κα Μαρίνα Βαλλή (αυθεντικό Αγροτουρισμό στις Ροβιές), τον κ. Πέτρο Κυριαζή (αγρότη), την κα Χριστιάνα Γαρδικιώτη (Agro+polis Κυνουρίας), τον κ. Δημήτρη Μοσχούτα (πρόεδρο Βιοκαλλιεργητών), την κα Νίκη Καλέμη, τον κ. Χρυσοβαλάντη Τσίτα, τον κ. Νίκο Μαγκλαβάνη, την κα Μαρία Γερονικολού, τον κ. Κοσμά Βούλγαρη, τον κ. Στέφανο Βαλλή, τον Τάσο (τραπεζικό), την Δήμητρα (τοπικό ραδιοσταθμό), τον Στέφανο (φαρμακοποιό), τον Βαγγέλη (νέο καλλιεργητή), την Δήμητρα (γεωπόνο) και πολλούς ακόμα φίλους.

Τις ευχάριστες εκπλήξεις της διοργάνωσης συνέθεσαν τα «Σοκολατάκια Σύκου με ξηρούς καρπούς του Ν. Μαγκλάβανη-Καστανιώτισα», το επιτραπέζιο ημερολόγιο με CD «ΒΟΡΕΙΑ ΕΥΒΟΙΑ …ένας παράδεισος στο κέντρο της Ελλάδος» της Πολιτιστικής Κίνησης Μονοκαρυάς, η συσκευασία δώρου «τσίπουρο του ΕΠΑΛ Ιστιαίας» και η θερμή ατμόσφαιρα, που μόνο τα μέλη πολιτιστικών συλλόγων μπορούν να πετυχαίνουν.

Την Διασυλλογική ομάδα που δημιούργησε την πολύ παραγωγική «πλατφόρμα διαλόγου και προβληματισμού» αποτελούν οι συλλογικές δομές: Εκπολιτιστικός & Εξωραϊστικός Σύλλογος Ωρεών, Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών-ΤΤ Ιστιαίας, Εκπολιτιστικός & Μορφωτικός Σύλλογος Καμαρίων, Μορφωτικός Σύλλογος Νέου Πύργου-Αναγέννηση, Μουσικοχορευτικό Συγκρότημα Ιστιαίας-Α. Κορφιάτης, Πολιτιστική Κίνηση Μονοκαρυάς, Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Νέας Συνασσού, Πολιτιστικός Σύλλογος Κοκκινομηλιάς, Πολιτιστικός Σύλλογος Σίμιας, Πολιτιστικός Σύλλογος Ταξιάρχη, Αθλητικός Σύλλογος-Τελεθριακός & Αθλητικός Σύλλογος-Δευκαλίων.

Τις γνώσεις και εμπειρίες τους προσέφεραν, με συντονιστή τον κ. Νίκο Φωτερή, οι εισηγητές κκ Αλέξανδρος Καλέμης (ιστορικά στοιχεία Βόρειας Εύβοιας), Δημήτρης Μπαϊρακτάρης (Η ΤΑ μετά τον Καλλικράτη), Γιώργος Αγριγιάννης (Χρηματοδοτήσεις), Γιάννης Σάρρος (από το χωράφι … στο ράφι των αγροτών), Δημήτρης Μιχαηλίδης (Αυτάρκεια για Τοπική Ανάπτυξη) και Θεόφιλος Σωτηρίου (βιολογική γεωργία).

Μερικά από όσα ακουστήκαν στην παραγωγική διημερίδα είναι:

Ο Καλλικράτης διαμορφώνει τοπικές αυτοδιοικήσεις με αναπτυξιακές δυνατότητες.
Όλοι οι Δήμοι πλέον έχουν ισχυρό αγροτικό τομέα και επιβάλλεται να έχουν ανάλογη υπηρεσία για την τεχνική υποστήριξη του πρωτογενούς τομέα.
Σχέδια βελτίωσης μεμονωμένων παραγωγών με μικρούς κλήρους και με επενδύσεις παγίων που αποσβένονται μετά «θάνατον» δεν έχουν πλέον καμία τύχη και δεν μπορεί να είναι μία συνεχιζόμενη πολιτική. Η επιχειρηματικότητα πρέπει να εκφραστεί συλλογικά με σχέδια βελτίωσης που επιχορηγούνται σε ομάδες και οι οποίες θα πρέπει να ταυτίσουν τη παραγωγή τους με το ποιοτικό μοντέλο παραγωγής και την αειφορία.
Το «καλάθι το καλάθι των αγροτικών προϊόντων πρέπει να έχει 3 βασικές κατηγορίες Α) Προϊόντα με εξαγωγικό προσανατολισμό, Β) Προϊόντα που αναδεικνύουν τη ταυτότητα μιας περιοχής και Γ) Προϊόντα που καλύπτουν τις επισιτιστικές ανάγκες της χώρας.
Οι χρηματοδοτικές αιτήσεις στα προγράμματα του δημόσιου τομέα αξίζει να εξετάζονται-προαξιολογούνται από τους ενδιαφερόμενους για να μην υποβάλλονται σε αναίτιες δαπάνες και έξοδα οι φιλόδοξοι επενδυτές.
Οι διαδικασίες στις κρατικές χρηματοδοτήσεις απαιτούν υποστήριξη από εξειδικευμένους συμβούλους και χρόνους συνήθως μεγαλύτερους.
Εκτός από τις χρηματοδοτήσεις από το δημόσιο, υπάρχουν και οι χρηματοδοτήσεις από ιδιωτικούς φορείς, όπως είναι η διαδικασία του χρηματιστηρίου για μεγάλα έργα, ή τα Vendure Capital ή η διαδικασία crowndfunding, ή και οι θερμοκοιτίδες κλπ κλπ
Έχει δημιουργηθεί η σκέψη για έναν πολυμετοχικό μη κερδοσκοπικό φορέα υποστήριξης δικτύωσης των αγροτών, για να δημιουργήσουν τα καταστήματα «Ράφι των Αγροτών», Το «Ράφι των Αγροτών» θα είναι καταστήματα με μόνο πιστοποιημένα αγροδιατροφικά ελληνικά προϊόντα σε μια προσπάθεια απ’ ευθείας σύνδεσης της παραγωγής με την κατανάλωση κυρίως των αγροτών, ώστε να συγκρατήσουν τμήματου παραγόμενου πλούτου στον αγροτικό τομέα.
Ο πλούτος παράγεται στον πρωτογενή τομέα, απλά οι πλούσιοι βρίσκονται στον δευτερογενή και τον τριτογενή τομέα της οικονομίας.
Οποιαδήποτε επένδυση στον αγροτικό τομέα κατακρατεί στον πρωτογενή τομέα περίπου το 10% και μετακινεί στους άλλους τομείς της οικονομίας το 90% περίπου της επένδυσης, ενώ το αντίθετο συμβαίνει πχ στον τριτογενή τομέα. Επομένως εάν κάποιος επιθυμεί την ανάπτυξη όλης της οικονομίας θα έπρεπε να επιλέξει ενίσχυση των επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα, για να πετύχει συνολική ανάπτυξη.
Οι ατμομηχανές της Ελληνικής ανάπτυξης είναι η γεωργία, η βιομηχανία τροφίμων και ο τουρισμός (ΣΕΒ, ΕΕΤ, ΤτΕ, Μελέτη «Ελλάδα: 10 χρόνια μετά»).
Και ο τουρισμός και η βιομηχανία τροφίμων έχουν ανάγκη τα τοπικώς παραγόμενα πιστοποιημένα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα.
Η γεωργία έχει πολλαπλασιαστή 5 στο ΑΕΠ, που σημαίνει ότι με καταγεγραμμένο 4,2% επίσημη συνεισφορά στο ΑΕΠ, η τελική πραγματική πλήρης εξάρτηση είναι περίπου 20% του ΑΕΠ της Ελλάδος.
Ο πρωτογενής τομέας εκτιμάται (από κλαδική μελέτη στην καπνοκαλλιέργεια) ότι έχει πολλαπλασιαστή απασχόλησης 4,7. Αυτό σημαίνει ότι αν μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια θέση εργασίας στον πρωτογενή τομέα τότε το τελικό αποτέλεσμα στην εθνική απασχόληση θα είναι περίπου 4,7 νέες θέσεις εργασίας.
Η ανάπτυξη προϋποθέτει την δημιουργία εσωτερικών δομών της κοινωνίας των πολιτών. Χωρίς αυτές πρόκειται για μεγέθυνση, κάτι σαν «μπαλόνι», που με πρώτη «στραβή» θα «ξεφουσκώσει» και θα μας πλακώσει.
Ένας δήμος θα έπρεπε να αξιοποιεί τις μικροομάδες του για να λειτουργεί σωστά.
Σε μια κοινωνία όλοι είναι το ίδιο σημαντικοί, απλά έχουν διαφορετικούς ρόλους.
Η καταγραφή της εθελοντικής κοινής προσπάθειας των μελών μιας κοινωνίας μπορεί να λάβει τυπική μορφή Τοπικού Συμφώνου με στόχο την προώθηση και διαχείριση της φήμης μιας περιοχής-τόπου, όπου η φήμη είαι κοινή περιουσία όλων και απαιτείται κάποιας μορφής συλλογικό σχήμα για να την προστατεύει και να την προωθεί.
Η αγροτική κοινωνία είναι μια οργανική κοινωνία, σε αντιδιαστολή με τον αστικό χώρο, όπου αν υπήρχε κοινωνία θα ήταν ορθολογική.
Στην κοινωνία των πολιτών, οι κανόνες της κοινωνικής οικονομίας προβλέπουν ότι για την συσπείρωση δυνάμεων συγκροτείται συνεργατισμός (συνεταιρισμός).
Στον αστικό χώρο, οι κανόνες της οικονομίας της αγοράς προβλέπουν ότι για την συσπείρωση δυνάμεων συγκροτείται εταιρεία (ΕΠΕ, ΑΕ, ΟΕ κλπ)
Το Κοινωνικό Κεφάλαιο είναι εξ ίσου ικανό να παράγει αποτελέσματα οικονομικά.
Η σύνδεση της αγροτικής παραγωγής, με τοπική επεξεργασία με βάση τις τοπικές συνταγές (πολιτισμός) και η τοπική κατανάλωση στα σημεία κατανάλωσης (καταστήματα πώλησης, εστιατόρια, ξενοδοχεία κλπ) προσφέρει δυνατότητες για ανάπτυξη Τοπικής Εφοδιαστικής Αλυσίδας.
Η Τοπική Εφοδιαστική Αλυσίδα είναι φιλοπεριβαλλοντική, διότι ελαχιστοποιεί τα τροφοχιλιόμετρα της διατροφής μας. Ένα μέσο γεύμα έχει επάνω του 1800 περίπου χιλιόμετρα για να φθάσει στο τραπέζι μας με αντίστοιχη επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Η μείωση των σκουπιδιών, κυρίως από τις συσκευασίες μακροχρόνιας διατήρησης θα βοηθήσει την τοπική κοινωνία να γίνει βιώσιμη.
Ο κύριος «παίχτης» σε αυτό το παιχνίδι της κατανάλωσης τοπικών προϊόντων είναι ο ίδιος ο καταναλωτής, δηλαδή ο συμπολίτης μας.
Στα αγροτικά επαγγέλματα είναι τα μόνα επαγγέλματα που ο χώρος δουλειάς συμπίπτει με τον χώρο κατοικίας και ζωής όλης της οικογένειας. Ο Αγρότης είναι εξ ορισμού φροντιστής του περιβάλλοντος και της αειφορίας του. Μόνο μη ενημερωμένοι αγρότες θα ήθελαν ίσως να αυτοκτονούν καθημερινά ρυπαίνοντας τον χώρο που κατοικούν και ζουν τα παιδιά του.
Η αυτάρκεια μπορεί να επιτευχθεί σε επίπεδο τόπου, και οι καλλικρατικοί δήμοι είναι προς την σωστή κατεύθυνση, για να δημιουργήσουν αυτάρκη αναπτυξιακή πορεία.
Ο αγροτουρισμός είναι τουριστικές υπηρεσίες που προσφέρονται από αγρότες, μέλη της αγροτικής κοινωνίας.
Ο Τουρισμός Υπαίθρου είναι επιχειρηματικές μονάδες που οργανώνονται από επιχειρηματίες εκτός αστικών χώρων. Δεν έχουν καμιά σχέση με τον αγροτουρισμό.
Μερικές ιδέες-προτάσεις δραστηριοποίησης της τοπικής κοινωνίας και των φορέων της ίσως θα μπορούσαν να είναι:
Καταγραφή πανηγυριών και γιρτών της περιοχής
Διαμόρφωση προδιαγραφών για να χαρακτηρισθεί κάτι τοπικό πανηγύρι-γιορτή
Καταγραφή τοπικών παραδοσιακών συνταγών, τοπικό «καλάθι».
Προώθηση της τοπικής γαστρονομίας
Καταγραφή της ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ της περιοχής
Διαφύλαξη και Προώθηση της ταυτότητας της περιοχής
Διαμόρφωση κοινού αναπτυξιακού ΟΡΑΜΑΤΟΣ της περιοχής.
Συμμετοχή στον επιχειρησιακό προγραμματισμό-στοχοθεσία
Ίδρυση Τοπικού Συμφώνου
Συμμετοχή στις Αγροτοδιατροφικές Συμπράξεις της περιοχής.
Συμμετοχή στις Τοπικές Αναπτυξιακές Συμπράξεις
Υποστήριξη διαμόρφωσης σωστής νοοτροπίας καταναλωτών.
Καταγραφή των παραδοσεων, ως τμήμα της θυμοσοφίας του τοπικού πληθυσμού, που στην ουσία είναι η ενσωματωμένη στον λαό εμπειρία.
Η διασυλλογική προσπάθεια στην Βόρεια Εύβοια αγκαλιάστηκε και υποστηρίχθηκε κυρίως από ιδιώτες-επαγγελματίες της περιοχής (όπως δείχνουν οι αναφερόμενοι χορηγοί: Ζ. Σούρας, Γ. Πέτρου, Ν. Φωτερής, Α. Μοσχοπούλου, Ν. Μιμούσης, Γ. Τσιτσίγκος, Π. Θαλασσινός & Θ. Ξυδερός) και φαίνεται ότι έχει τον δυναμισμό να ανασυντάξει την κοινωνία «από κάτω προς τα πάνω» με αυτοοργάνωση και αναπτυξιακό προσανατολισμό, δημιουργώντας μια νησίδα ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον, από αυτό που μας επεφύλαξαν οι σημερινοί και χθεσινοί εκλεγμένοι από τους συμπολίτες «υπεύθυνοι».

Η Βόρεια Εύβοια προσφέρει τα πάντα, αρκεί όλοι όσοι κατοικούν σε αυτήν να το πιστέψουν, να συζητήσουν όλοι μαζί και να αποφασίσουν όλοι μαζί για τον τόπο τους. «Όλοι μαζί μπορούμε …» λέει η Πολιτιστική Κίνηση Μονοκαρυάς κάθε ημέρα του 2012.